image/svg+xml

Eerste veearts in Vollenhove in 1811

Verhaal

Eerste veearts in Vollenhove in 1811

Plaatje bij verhaal: veearts3.jpg

Over vroegere veeartsen in Vollenhove is niet veel bekend. Wolter Jan van Cleeff is de eerste veearts in Vollenhove, in 1811 wordt zijn naam genoemd.

Over Wolter Jan van Cleeff

Wolter Jan van Cleeff werd in 1786 geboren in Zwolle en was een zoon van Hermen Jacob van Cleeff en Hermina Maria van den Berg. Van zijn vader, Hermen Jacob van Cleeff, staat beschreven dat hij actief betrokken was bij het patriottisme. Herman Jacob van Cleeff behoorde kerkelijk tot de Doopsgezinde gemeente. Hij was brander van beroep. Bij zijn overlijden in 1795 liet hij een vrouw met jonge kinderen achter. Wellicht heeft zijn weduwe met een knecht het bedrijf voortgezet.

Van de jeugd van Wolter Jan van Cleeff in Zwolle is weinig bekend. Hij zal in Zwolle de Franse of Latijnse school hebben bezocht. Daarnaast zal hij zeker ook veel belangstelling voor paarden hebben gehad. Na het overlijden van zijn vader was Wolter Jan van Cleeff nog minderjarig en kwam hij onder de voogdij van de kerkenraad van de Doopsgezinde gemeente in Zwolle zoals bleek in 1806. In dat jaar was er een contract aangegaan tussen de voogden van Wolter van Cleeff en Theodorus Revius (apotheek te Zwolle) betreffende het in dienst nemen van Wolter van Cleeff als winkelbediende. Werken in een apotheek lijkt best wel praktisch voor een toekomstige veearts. Wolter Jan was toen 20 jaar. In 1807 was hij 21 jaar en dus meerderjarig. Kort daarop, in 1808, ging hij naar Frankrijk.

 

 

Studie in Frankrijk

De opleiding tot veearts heeft Wolter Jan gehad in de "école vétérinaire” te Alfort, dat 7 kilometer ten zuidoosten van Parijs ligt. Deze veterinaire school is de tweede opleidingsschool voor veeartsen in Frankrijk en werd al gesticht in 1766. Wolter Jan van Cleeff heeft er van 1808 tot 1811 gestudeerd.

Eenmaal terug in Nederland werd hijveearts in Vollenhove.

Naar Vollenhove

De vestigingsplaats Vollenhove was voor een veearts niet onlogisch. Er woonde destijds immers veel adel die voor het vervoer meestal wel een koets ter beschikking hadden. Daarvoor hadden ze minstens een of twee paarden. Baron Anthony Sloet van Oldruitenborgh bijvoorbeeld had wel twintig paarden. Daarnaast waren er onder andere paarden nodig bij bodediensten en ook voor de landbouw.

Geadmitteerd veearts te Vollenhove

Wolter Jan van Cleeff was in 1812 geadmitteerd veearts te Vollenhove. In die tijd viel Nederland onder het Franse Keizerrijk van Napoleon. De opleiding tot veearts werd genoemd in de index van de onderprefect van Zwolle 1811-1814.

 

 

Er staat onder nr 205:

Stukken betreffende de opleiding en vakbekwaamheid van veeartsen en veterinaire hoefsmeden. Overigens wilde de toenmalige Franse overheid in die tijd meer weten en regelen.

- Er waren in de genoemde index van de onderprefect namelijk ook stukken betreffende de paardentelling in 1812, stukken voor de telling van het rundvee en de telling van varkens. Ongetwijfeld was dit ten dienste van het Franse keizerrijk van Napoleon.

Veearts vermeld in de krant

Op donderdag 31 december 1812 stond in het "Staatkundig Dagblad van het Departement der monden van de Yssel" onder de rubriek berichten zowel in het Frans als in het Nederlands het volgende te lezen:

"De Prefekture van het Departement der monden van den Yssel 1e divisie, De rijks-ridder, lid van het Legioen van Eer en van de keizerlijke orde der réunie, Prefekt, brengt ter kennis van een ieder die zulks aangaat, dat de eenige geadmitteerde Veeartsen in dit Departement zyn de heeren:

- Frans Carel Schulte, te Zwolle

- Jacob van der Kluin, te Ommen

- Wolter Jan van Cleeff, te Vollenhove, en

- Jan Hendrik Ferdinand Goosman, te Delden,

wordende deze geadmitteerde veeartsen aldus bekend gemaakt, ten einde deze ingezetenen dezelve van andere ongequalificeerde en veeltyds onkundige personen te kunnen onderscheiden".

Zwolle, den22 december 1812, de prefekt, P. Hofstede

 

 

Weg uit Vollenhove

Tenslotte, Wolter Jan van Cleeff zal aldus de eerste veearts geweest zijn in Vollenhove. Wellicht is hij al na korte tijd toch weer vertrokken. lk kwam zijn naam in Vollenhove na 1813 niet meer tegen. Had zijn eventuele vertrek te maken met de vermindering van het aantal paarden in de regio? Napoleon had bij zijn oorlogsvoeringen veel paarden nodig. Hij haalde die niet alleen uit Frankrijk, maar ook uit Nederland.

 

 

Kind

Gevonden in het doopboek van Zwolle: In 1808 is op 27 september in Zwolle een kind gedoopt met de naam Wolter Jan. Blijkens het doopboek gaat het hier om een onecht kind van Gergien Jansen, voor de Sassenpoort, en volgens de daarbij gestelde verklaring van getuige – haar zuster Grietjen Jansen, echtgenote van Philip Anders, - wordt een zekere Wolter Jan van Cleeff hiervan als de verwekker aangewezen. Aan te nemen valt dat de bovengenoemde veearts de natuurlijke vader is, naar wie het kind zal zijn vernoemd.

 

Dit artikel, van de hand van H.D.J. Krikke, is eerder verschenen in “Kondschap”, nr.2, juni 2014. “Kondschap” is het kwartaalblad van de Stichting Cultuur Historisch Centrum Land van Vollenhove (CHC).

 

Trefwoorden:Veearts
Personen:Wolter Jan van Cleeff, Hermen Jacob van Cleeff, Hermina Maria van den Berg, Gergien Jansen, Frans Carel Schulte, Jacob van der Kluin, Jan Hendrik Ferdinand Goosman
Periode:1786-1813
Locatie:Vollenhove

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.